БЫНЫ МÆЦЪИСТÆ КÆНЫН — тж. БЫНЫ МÆЦЪИСТÆ БАТÆРЫН Искæй исты аразын кæнæ кусын нæ уадзын, йæ ныхмæ тох кæнын. Куы йæ арæзтам, уæд ын йæ быны мæцъистæ батардтат, афæлдахинаг æй уыдыстут (колхозы). (Беджызаты Ч. Октябры тырысаимæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БЫНЫ ДОН БАЦÆУЫН — Фæтæрсын, ныфс никæмæйуал æвæрын. Терять почву под ногами. To have (feel) the ground slipping away from under one s feet. Хъæндил уый размæ дæр æдас нæ уыд, фæлæ ныр... Йæ быны дон бацыд. (Цæгæраты М. Фæхæрдгæнæны.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ТÆВДÆЙ АВÆРЫН — тж. ТÆВДÆЙ ФÆУАДЗЫН Æвиппайды (тарстæй, æфсæрмæй) исты авæрын (фæуадзын). – Æ, сау бон мæ куыд баййæфта, гъе! – чызг тæвдæй авæрдта телефоны хæтæл, – быны сæфт фæдæн, ме взаг мæ фесæфта. (Ф. 1989, 11.) Йæ былты туг куы æркалд, уæд æй... тæвдæй… … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪÆХТЫ БЫНТÆ ÆВЗАГÆЙ СТЪÆРЫН — Хи уды æхцондзинады тыххæй искæмæн, цы не мбæлы, ахæм лæггад кæнын: дымыбырд митæ кæнын. Уыцы хъуыддаг цæмæй йæ къухы бафта, уымæн феххуыс уыдзæн, зæгъгæ, уæд иу йæ сæр æруагъта бынтон ныллæг, суанг искæй къæхты быны онг дæр (Гаппо). (Мамсыраты Д … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆУÆССÆ — Нарты фыдæл. Сæуæссæйæ равзæрдысты Нартæ. Йæхæдæг та дунемæ фæзынд афтæ: Зынджы бардуаг Уаз къуылдымыл арт скодта, æмæ артæн йæ фæздæг арвмæ цыд. Зæдтæ йæм смæсты сты æмæ йыл Галæгонмæ бахъаст кодтой «Нал нæ уадзы цæрын йæ фæздæгæй, фæхæсс ма йын … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЛÆФ — Сохъхъыр уæйыг Æфсæроны хъал фырт. Нартæ Зилахары сарæзтой стыр симд, ахæм симд, æмæ зæхх сæ быны рызти. Симды Нарты гуыппырсартæй иу дæр нæ уыди, – нæдæр Уырызмæг, нæдæр Сослан, нæдæр Батрадз. Алæф сæм хохæй бынмæ касти æмæ загъта: «Цон, æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Бинонты хистæры куывд — см. Бинонты хистæры куывд – перевод – Хуыцау, табу Дын уæд! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцауы сконд зæдтæ æмæ дауджытæ, уæ хорзæх нæ уæд! – Оммен, Хуыцау! – Дунескæнæг Хуыцау, адæм рафæлдисæг дæ, Цард раттæг дæ, Æмæ нын Дæ хорздзинæдтæй ма бахæлæг кæн … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ — тж. МАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ, ОЙНОНЫ ЦАЛХ Цавæрдæр хæстон хотых. Балсæджы чызг йæ фыдæн куы радзырдта, Сослан æй кæй бафхæрдта, уый, уæд Балсæг йæ Цалхæн загъта: «Цæугæ æмæ Сосланы амар!» Рарастис гуыргуыргæнгæ Балсæджы Цалх Сосланы марынмæ. Ныхъхъæр кодта… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БУРÆФÆРНЫГ — Борæты мыггаджы зындгонддæр æмæ хъæздыгдæр лæгтæй иу. Æдзух быцæуы ис Æхсæртæггатимæ. Хъал æмæ ныфсджын уыд йæ фырттæй æмæ сæ буц дардта, уыдис сын иу уæлдзармæй хорасан худтæ, иу фæсмынæй – куырæттæ, иу сæракæй – зæнгæйттæ æмæ дзабыртæ. Хæстон… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЗУДЗУМАР — Фосы Фæлвæрайы фырт. Гыццыл лæппу уыд Дзудзумар, æмæ йын фыстæ ахсын нæ куымдтой, æмæ иу ын, фыййау цæугæйæ, æрмахуыр цъæх фысы æнæдыгъдæй ныууагътой. Уасхойы бæрзæндтыл иу ривæд кодта алы бон дæр. Иу бон та ривæды афон æрмахуыр цъæх фысмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин